MUST READ - « Η Ελλάδα με πονάει» - Μετάφραση από "Le Monde"
της Angélique Kourounis - http://tiny.cc/62pzyw

Είναι Τρίτη βράδυ, μια μαύρη οθόνη έχει μόλις πέσει στην ελληνική τηλεόραση, και είναι ο σύντροφος μου που μου στέλνει την είδηση με sms. Είναι Γάλλος, ζει στην Ελλάδα εδώ και είκοσι τρία χρόνια, και όπως οι Έλληνες, δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα.
Το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα είναι μια τεράστια φάρσα εδώ και δεκαετίες. Είναι εντελώς σχετική. Σαν τον διαχωρισμό των εξουσιών που χαρακτηρίζει μια δημοκρατία: είναι εκεί, αλλά είναι διαπερατή. Η τέταρτη, για παράδειγμα, συχνά εκπροσωπεί την πρώτη, υπερασπίζεται την δεύτερη, και παρελαύνει πίσω από την τρίτη στις πορείες διαμαρτυρίας.

Το σύνθημα "Αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι", που ακούγεται στις διαδηλώσεις, δεν έπεσε από τον ουρανό. Λέει πολλά για την δυσπιστία των Ελλήνων απέναντι στα μέσα ενημέρωσης τους. Η ΕΡΤ δεν αποτελεί εξαίρεση, γιατί αν τα ιδιωτικά κανάλια είναι κανάλια οικονομικών συμφερόντων, η δημόσια τηλεόραση ήταν ως επί το πλείστον μια κρατική τηλεόραση.

ΜΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ

Μόνο και μόνο η έννοια της δημόσιας υπηρεσίας στην Ελλάδα δεν έχει καμιά σχέση με αυτή στη Γαλλία. Αλλά όταν την χάνει κανείς, τότε ακριβώς την ανακαλύπτει. Χρειάστηκε να κλείσει για να παρακολουθήσουν οι Έλληνες τόσο πολύ την ΕΡΤ. Τέρμα οι υπουργοί που διαδέχονταν ο ένας τον άλλο στα στούντιο, τα δελτία τύπου που διαβάζονταν μονότονα, τέρμα η αυτολογοκρισία που εξαιτίας της δεν γινόταν λόγος για ό,τι ενοχλούσε, από φόβο μην χάσει κάποιος τη δουλειά του.

Ποτέ δεν έγινε λόγος στη δημόσια, αλλά ούτε και στη ιδιωτική τηλεόραση, για το φυσικό σύνορο που εμπόδιζε να επισκεφθεί κανείς, τα πομακοχώρια στη Θράκη. Κανείς δεν έλεγε ότι πρόκειται για στρατιωτική ζώνη που απαιτεί ειδική συμπεριφορά. Μια περιοχή στην οποία οι κάτοικοι, μολονότι Έλληνες πολίτες, δεν είχαν τις ίδιες ελευθερίες. Μια περιοχή όπου τα κορίτσια 13 χρόνων παντρεύονταν νόμιμα χωρίς να έχουν τις ίδιες ελευθερίες.

Ποιος τολμούσε να δείξει στην τηλεόραση εν μέσω «μακεδονικής» κρίσης στη δεκαετία του ’90 τον προβληματισμό των εθνικών μειονοτήτων; Ποιος είπε σε τηλεοπτικό ρεπορτάζ ότι ήταν αδύνατο, μέχρι τη δεκαετία του ’90, να είσαι ανώτερος αξιωματικός στο στρατό ή στην αστυνομία αν ήσουν καθολικός ή εβραίος; Πιο πρόσφατα, στη σημερινή κρίση, μήπως η δημόσια ή η ιδιωτική τηλεόραση στην Ελλάδα κάλεσε κάποια ΜΚΟ ή ακτιβιστές που εναντιώνονται, με επιχειρήματα ανα χείρας, στην κυβερνητική πολιτική;
Μήπως έγινε ποτέ κάποια συζήτηση, προβλήθηκε κάποιο ντοκιμαντέρ σχετικά με το λόγο που συνεχίζεται ο ένοπλος αγώνας στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια; Όχι, καμιά εμβάθυνση στα ευαίσθητα ζητήματα.

ΑΥΤΟΛΟΓΟΚΡΙΜΕΝΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Δεν είναι από έλλειψη βούλησης των δημοσιογράφων, αλλά λόγω της αυτολογοκρισίας τους, πιο δυνατή από οποιοδήποτε νόμο. Έτσι, ο Γ. Βαρουφάκης, έγκυρος οικονομολόγος, αλλά ενάντιος στο πρόγραμμα λιτότητας, προσκλήθηκε στην ΕΡΤ. Πριν όμως βγει στον αέρα, η παρουσιάστρια τού ζήτησε «για να αποφευχθούν τα προβλήματα» να μην γίνει λόγος για την αναδιάρθρωση του χρέους. Το ίδιο με δύο ντοκιμαντέρ, "Debtocracy" και "Catastroika", χρηματοδοτημένα από [το "Τhe Press Project] και χρήστες του Internet, που αναφέρονται στην κρίση, το Ελληνικό χρέος και τις ιδιωτικοποιήσεις, και τα οποία ενώ έχουν προβληθεί σε πολλά τηλεοπτικά δίκτυα ανά τον κόσμο, δεν έχουν προβληθεί ποτέ από τα Ελληνικά [ιδιωτικά] κανάλια, ακόμα λιγότερο από την δημόσια ΕΡΤ. Εδώ μιλάμε για καθαρή λογοκρισία...

Τώρα όμως οι απεργοί δημοσιογράφοι της ΕΡΤ θα τα προβάλλουν στην υπό κατάληψη τηλεόραση. Ωστόσο, υπήρχε πάντοτε μια μάχη μεταξύ εκείνων που ήθελαν μια κρατική και εκείνων που προτιμούσαν μια δημόσια τηλεόραση. Έτσι μόνο στην ΕΡΤ μπορούσε κάποιος να δει τα καλύτερα ντοκιμαντέρ και ρεπορτάζ. Στην ΕΡΤ μπορούσε κάποιος να ακούσει σοβαρές και σωστές ειδήσεις χωρίς υπερβολές. Μόνο στην ΕΡΤ και πουθενά αλλού μπορούσε κάποιος να δει κάτι διαφορετικό από τις αμερικάνικες σειρές, όπως για παράδειγμα μετάδοση συναυλιών, μπαλέτων, θεατρικών έργων, ταινίες-σταθμούς ή ακόμα πρωτοποριακές ευρωπαϊκές ταινίες. Τέλος, μόνο η ΕΡΤ και κανένας άλλος εξασφάλιζε τηλεοπτική μετάδοση παντού, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα χωριά.

Όμως η ΕΡΤ ήταν μέρος ενός δημόσιου τομέα που δεν λειτουργούσε σωστά όπως όλοι οι δημόσιοι φορείς στην Ελλάδα. Χρειαζόταν αναδιάρθρωση; Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία! Αναδιάρθρωση όμως δεν σημαίνει κλείσιμο, απολύσεις για να τοποθετηθούν άλλοι στη θέση τους, πιο υποτακτικοί και λιγότερο πεπειραμένοι. Δεν κλείνει η δημόσια ραδιοτηλεόραση σε μια δημοκρατία, όποιες κι αν είναι οι ατέλειες της. Όμως εξακολουθεί η Ελλάδα να είναι δημοκρατία; Ίσως το πρόβλημα βρίσκεται ακριβώς εκεί.

Μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατική λειτουργία όταν η ομάδα που βρίσκεται στην εξουσία κυβερνά με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου; Μόνο το 2012 εξέδωσε 24, όσες δηλαδή συνολικά βγήκαν για την περίοδο 2000 μέχρι το 2011, καθώς και 19 για τους πρώτους 7 μήνες το 2013. Μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία όταν οι απεργίες σπάνε με επιστρατεύσεις; Τρείς ήδη από το Δεκέμβριο: των υπαλλήλων του μετρό, των ναυτεργατών, και τελευταία του συνόλου των καθηγητών; Μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία όταν η πίεση των πιστωτών της χώρας υπαγορεύει τις εκλογικές επιλογές και τις αποφάσεις της κυβέρνησης;

Τον περασμένο Ιούνιο μεταξύ των δύο βουλευτικών εκλογών, και ενώ το κόμμα των νεοναζί είχε ήδη συγκεντρώσει το 7% των ψήφων, όλοι οι πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένου του Ολάντ, είχαν προτρέψει τους Έλληνες "να ψηφίσουν σωστά". 'Οχι να αποφύγουν να ψηφίσουν τους Νεοναζί, αλλά να ψηφίσουν "υπέρ της Ευρώπης", υπονοώντας έτσι υπέρ του συντηρητικού Αντώνη Σαμαρά ή του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ που είχε ήδη εφαρμόσει δύο μνημόνια λιτότητας.

Ωστόσο, αυτά τα δύο κόμματα είναι που εναλλάσσονταν στην εξουσία τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτά τα δύο κόμματα είναι που δημιούργησαν τις πελατειακές σχέσεις και την αδιαφάνεια για την οποία κατηγορείται η ΕΡΤ σήμερα. Αυτά τα κόμματα είναι που μετέτρεψαν τον Τύπο σε εκπρόσωπό τους. Είναι η συμμαχία στην εξουσία, με τον Αντώνη Σαμαρά που διόρισε καμμιά τριανταριά ειδικούς συμβούλους στην ΕΡΤ τον περασμένο Δεκέμβριο. Σύμβουλους, οι ετήσιοι μισθοί των οποίων αντιστοιχούν στους ετήσιους μισθούς τριακοσίων εργαζόμενων της ΕΡΤ.

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Στην Ελλάδα, η τηλεόραση, δημόσια ή ιδιωτική, παίζει το ρόλο της ασφαλιστικής δικλείδας απέναντι στην οργή του κοινού. Μόλις ξεσπάσει ένα σκάνδαλο, και αυτό συμβαίνει συνεχώς στην Ελλάδα, οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης παραθέτουν αυτολεξεί τους υπουργούς, πολλαπλασιάζουν τις αναλύσεις, ενδεχόμενα κάνουν και ρεπορτάζ.
Αυτό κρατά μέρες και βλέπει κανείς στην οθόνη δύο, τρία, τέσσερα, μέχρι και 8 πρόσωπα να φωνάζουν ταυτόχρονα. Δεν καταλαβαίνει τίποτε, αλλά ο κόσμος έχει την εντύπωση ότι οι δημοσιογράφοι κάνουν τη δουλειά τους.

Παρόλ'αυτά, ποτέ τίποτε δεν αμφισβητείται. Στην πραγματικότητα, η τηλεόραση, ιδιωτική ή δημόσια, ενεργεί ως τηλεοπτική, συνεπώς επιφανειακή, κάθαρση, έτσι ώστε σε μερικές εβδομάδες όλα ξεχνιούνται και περνάμε στο επόμενο σκάνδαλο. Έτσι βαδίζει η δημοκρατία στην Ελλάδα. Ποιος θυμάται το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών, όπου όλη η κυβέρνηση και οι επικεφαλείς του στρατεύματος παρακολουθούνταν; Ποιος θυμάται το σκάνδαλο του Βατοπεδίου που ενέπλεκε ένα μοναστήρι του Αγίου 'Ορους σε μια ζημιά πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος του φορολογούμενου; Τη λίστα Λαγκάρντ; Την ιδιοποίηση δημόσιου χρήματος.

Φεύγεις από τη χώρα για εβδομάδες και όταν επιστρέψεις και ανοίξεις την τηλεόραση, ιδιωτική ή δημόσια, έχεις την αίσθηση ότι δεν έφυγες ποτέ. Τίποτα δεν αλλάζει. Αν όμως κλείσει η ΕΡΤ, πολλά θα αλλάξουν. Τέλος στα προγράμματα ποιότητας, και κυρίως τα δελτία ειδήσεων στην Ελλάδα θα βρίσκονται μόνο σε ιδιωτικά χέρια. Αυτό σημαίνει ότι οι ειδήσεις θα υπόκεινται στην λογοκρισία των ιδιωτικών συμφερόντων. Ποιος λοιπόν θα μιλήσει για τους περιβαλλοντολογικούς κινδύνους της μιας ή της άλλης επένδυσης;

Μέχρι τώρα για παράδειγμα, μόνο η ΕΡΤ, που εκεί έκανε τη δουλειά της ως δημόσια τηλεόραση, και όχι ως κρατική, έδειξε ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με τα ορυχεία χρυσού στη Χαλκιδική και τον προβληματισμό γύρω από τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αν η ΕΡΤ δεν ανοίξει ξανά, τα 6 ιδιωτικά κανάλια που παραμένουν, θα έχουν το μονοπώλιο του δικτύου μέσω της νέας εταιρίας Digea που έσπευσε να κλείσει τον 902, την τηλεόραση του ΚΚΕ που αναμετάδιδε την ΕΡΤ [μετά το κλείσιμο της από την κυβέρνηση]. Αυτά που συμβαίνουν με την ΕΡΤ συμβολίζουν αυτά που συμβαίνουν σε όλη τη χώρα.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ

Στο όνομα των μεταρρυθμίσεων, τις οποίες έχει ανάγκη η χώρα, μειώνονται οι μισθοί κατά 35 με 40%, αυξάνονται οι φόροι κατά 25%, απορυθμίζεται η αγορά εργασίας, καταργούνται οι συλλογικές συμβάσεις, κλείνουν τα νοσοκομεία, κλείνει το καλοριφέρ στα σχολεία... Αλλά πού είναι οι μεταρρυθμίσεις; Στο 30% των Ελλήνων που δεν έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη; Στο ένα τρίτο του πληθυσμού που ζει κάτω από το όριο της φτώχιας; Στο 27% της ανεργίας, 62% στους κάτω από 30 χρονών, ή στο κόμμα των Νεοναζί που έχει φτάσει στην τρίτη θέση;

Ναι, οι Έλληνες θέλουν μεταρρυθμίσεις που θα βάλουν τέρμα στη διαφθορά, στη γραφειοκρατία, μεταρρυθμίσεις που επιτέλους θα αποκαταστήσουν την αξιοκρατία στη διοίκηση. Θέλουν μια αστυνομία στην υπηρεσία του πολίτη, ένα καλό δημόσιο σχολείο, φιλόξενα νοσοκομεία. Όχι μεταρρυθμίσεις που τους γονατίζουν, που βαθαίνουν την ύφεση. Και όμως αυτό συμβαίνει. Το ίδιο συμβαίνει και με την ΕΡΤ: πρέπει να μεταρρυθμιστεί, όχι να κλείσει βιαστικά μέσα στη νύχτα, με την αστυνομία να κατεβάζει τον αναμεταδότη.

Η ΕΡΤ είναι σύμβολο της αδυναμίας του Ελληνικού κράτους να βρίσκει λύσεις στα ουσιαστικά προβλήματα της χώρας, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσει. Είναι το σύμβολο των ελάχιστων συμβόλων ελευθερίας του τύπου. Αν η αστυνομία μπορεί με πλήρη ατιμωρησία να τραυματίζει σοβαρά φωτογράφους εν ώρα εργασίας (Μάριος Λώλος), να προκαλεί αναπηρία σε δημοσιογράφους που καλύπτουν τις διαδηλώσεις (Μανώλης Κυπραίος). Αν ο υπουργός δημόσιας τάξης (Χρήστος Παπουτσής, ΠΑΣΟΚ) εκτιμά ότι οι φωτογραφικές μηχανές και οι κάμερες «είναι φονικά όπλα για τα ΜΑΤ», αν η πρόσβαση στην πληροφόρηση παραμένει εξαίρεση, τότε την ίδια στιγμή, μπορεί κανείς, ατιμώρητα, να κλείνει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση μέσα στη νύχτα.

Αυτό έγινε την περασμένη Τρίτη. Είναι ίσως η μόνη ευκαιρία για να ξεκινήσει μια πραγματικά δημόσια τηλεόραση. Η ευκαιρία για την οποία χιλιάδες Έλληνες διαδηλώνουν κάθε μέρα σε όλη τη χώρα εδώ και μια εβδομάδα. 'Ομως φαίνεται, ότι αυτό ακριβώς είναι που δεν θέλει η κυβέρνηση. Μια δημόσια τηλεόραση ανεξάρτητη στη θέση της κρατικής τηλεόρασης. Διαφορετικά, γιατί οι οθόνες παραμένουν μαύρες 24 ώρες μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που διέταξε να ανοίξει και πάλι η ΕΡΤ;

Reply · Report Post